-
1 πνέω
πνέω, poet. πνείω (Wurzel ΠΝΥ), fut. πνεύσω, Sp. πνεύσομαι, πνευσεῖται, Ar. Ran. 1221, aor. ἔπνευσα, aor. pass. ἐπνεύσϑην (das perf. πέπνυμαι s. oben besonders), – a) wehen, blasen, hauchen, von Wind u. Luft; Od. 4, 361. 5, 469. 7, 119; Hes. O. 508; ἀνέμων ἀήματα πνέοντα, Aesch. Eum. 866, u. öfter; auch in Prosa, πνέοντος ἀνέμου, Plat. Theaet. 152 b. – Auch b) hauchen, duften, einen Geruch von sich geben; ἡδύ, Od. 4, 446; οὐ μύρου πνέον, Soph. frg. 147, wie Anacr. 14, 3. 15, 9 u. öfter in der Anth.; selten μύροις πνείοντες, Ep. ad. 111 (V, 200). – Bes. c) von Menschen u. Thieren, heftig, mit Anstrengung athmen, schnauben, keuchen, Il. 13, 385, ὕπνῳ, Aesch. Ch. 612. – Uebh. d) Athem holen, athmen, leben, Il. 17, 447 Od. 18, 131; οἱ πνέοντες, die Lebenden, im Ggstz von ϑανεῖν, Soph. Trach. 1150. – Uebertr., μένεα πνείοντες, die Muth hauchenden, Muthbeseelten, bei Hom. häufiges Beiwort der Krieger; vgl. Soph. El. 610; auch Ἄρεα πνεῖν, wie Martem spirare, Aesch. Ag. 366. 1209; πῦρ πνεῖν, Feuer schnauben, Hes. Th. 319, wie Pind. Ol. 13, 87; vgl. Soph. Ant. 1132; εἰ μή γε πῠρ πνέουσι μυκτήρων ἄπο, Eur. Alc. 496; u. übertr., οἱ πῦρ πνέοντες οἱ νενικηκότες Λακεδαιμονίους, Xen. Hell. 7, 5, 12; auch Dem. sagt übertr. ὡς πολὺς παρ' ὑμῖν ἔπνει καὶ λαμπρὸς ἦν, 25, 57, vom gewaltigen Stolz; vgl. D. Hal. 8, 52; ϑρασείᾳ πνέων καρδίᾳ, Pind. P. 10, 44; auch χαμηλὰ πνέων, niedrigen Sinn haben, 11, 30; κενεὰ πνεύσαις, Ol. 11, 97, eitlen Sinn haben; vgl. ὑπὲρ σακέων πνείοντες, die über ihre Schilder hinausschnaubenden, die ihre Kriegslust nicht mehr hinter den Schildern bergen können, Hes. Sc. 24; Aesch. σιδηρόφρων γὰρ ϑυμὸς ἀνδρείᾳ φλέγων ἔπνει, Spt. 53; φρενὸς πνέων δυσσεβῆ τροπαίαν, Ag. 212; φόνον δόμοι πνέουσιν αἱματοσταγῆ, Ag. 1282; κότον, Ch. 34. 940, Zorn schnauben; auch Πᾶνα μοῠσαν ἡδύϑροον πνέοντα, Eur. El. 704; vgl. Cereal. 3 (VII, 369), u. öfter in der Anth.; ϑυμὸν πνέουσαι, Eur. Rhes. 786; u. übertr., ὅταν ϑεοῦ μαντόσυνοι πνεύσωσ' ἀνάγκαι, I. A. 761; Ar. sagt auch πνεῖν συκοφαντίας, Equ. 435. – e) aus b) folgt die allgemeinere Bdtg wonach riechen, einen Beischmack wovon haben, von einer Sache so voll sein, daß man gleichsam danach duftet, πνεῖν χαρίτων, ἐρώτων, voll sein von Anmuth, Liebe athmen, Simonid. (VII, 25) u. A.; vgl. Wern. Tryph. 505. – Mit einem vom günstigen Winde entlehnten Bilde sagt Callim. ep. 9, 3 ᾡ σὺ μὴ πνεύσῃς ἐνδέξιος, wem du nicht günstig bist. – Sp. auch vom heftigen Ausdruck im Sprechen. – [Zuweilen wird ε mit dem folgdn Vocal im Verse in eine Sylbe zusammengezogen, Aesch. Ag. 1502; vgl. Herm. Soph. Ant. 1132.]
-
2 πνέω
πνέω, poet. πνείω as always in Hom. exc. Od.5.469: [tense] fut. πνεύσομαι ([etym.] ἐκ-) E.HF 886 (lyr.), ([etym.] ἐμ-) Id.Andr. 555, ([etym.] παρα-) Hp.Mul.2.133; alsoAπνευσοῦμαι Ar.Ra. 1221
, Arist.Mete. 367a13, Thphr.Sign.34, Palaeph.17;πνεύσω Thphr.Sign.32
, LXXPs.147.7(18), Si.43.20, Gp. 1.12.34, AP9.112 (Antip.Thess.), ([etym.] ἀνα-) Q.S.13.516 ( συμ-πνευσόντων is f.l. in D.18.169): [tense] aor. 1 , Hdt.2.20, etc., ([etym.] ἐν-) Il.17.456, ([etym.] ἀν-) S.Aj. 274: [tense] pf. πέπνευκα ([etym.] ἐπι-) Pl.Phdr. 262d, ([etym.] ἐκ-) Arist.Pr. 904a1:—[voice] Pass., [tense] fut. πνευσθήσομαι ([etym.] δια-) Aret.CA1.1: [tense] aor. ἐπνεύσθην ([etym.] δι-) Thphr.HP5.5.6, etc.—Hom. and early Prose writers use the simple Verb only in [tense] pres. and [tense] impf., to which Trag. add [tense] fut. and [tense] aor. 1 [voice] Act.—For the form ἄμπνυε, v. ἀναπνέω; for ἀμπνύνθη, -πνυτο, v. ἄμπνυτο; and for [tense] pf. [voice] Pass. πέπνῡμαι, part. πεπνῡμένος, v. πέπνυμαι.—Like other disyll. Verbs in -έω, this Verb contracts only εε, εει; but ἐκπνέων is disyll. in A.Ag. 1493, 1517 (both lyr.):—blow, of wind and air,οὐδέ ποτ' οὖροι πνείοντες φαίνονθ' Od.4.361
; ;ἐτησίαι.. οὐκ ἔπνευσαν Hdt.2.20
, etc.; τῷ πνέοντι (sc. ἀνέμῳ or πνεύματι) Luc. Cont.3; ἡ πνέουσα (sc. αὔρα) Act.Ap.27.40; also of a flute-player,μέγα πνέων Poll.4.72
; and of the flutes themselves,αὐλοὺς ἡδὺ πνέοντας AP6.254
(Myrin.); πνεῖται flutes are sounding, Mnesim.4.57 (anap.).II breathe, send forth an odour,ἀμβροσίη.. ἡδὺ πνείουσα Od.4.446
; π. εὐῶδες, δυσῶδες, Poll.2.75, etc.: abs., Dsc.3.80.2 c. acc., breathe out, send forth,Ζεφύρου πνείοντος ἐέρσην Call.Ap. 82
.3 c. gen., breathe or smell of a thing,οὐ μύρου πνέον S.Fr. 565
;τράγου π. AP11.240
(Lucill.);μόγοιο Q.S.6.164
;λύθρου καὶ αἵματος Id.5.120
( ἐπιπν- codd.): rarely c. dat.,μύροισι π.
smell with..,AP
5.199: freq. metaph., breathe, be redolent of,Χαρίτων πνείοντα μέλη Simon.184.3
;ὄμματα.. πόθου πνείοντα AP5.258
(Paul. Sil.); φόνου π. cj. in Tryph.505;αὐθαδείας πολὺς ἔπνει D.H.7.51
.IV generally, draw breath, breathe: hence, live, Il.17.447; οἱ πνέοντες, = οἱ ζῶντες, S.Tr. 1160;ὄλβος ἀεὶ πνεῖ Simm.25.12
;ἥμισύ μευ ψυχῆς ἔτι τὸ πνέον Call.Epigr.42
.V metaph., c. acc. cogn., breathe forth, μένεα πνείοντες breathing spirit, epith. of warriors, Il.2.536,3.8, 11.508, etc.; soπῦρ π. Hes.Th. 319
, Pi. Fr. 146;φόνον δόμοι πνέουσιν A.Ag. 1309
;κότον πνέων Id.Ch.34
(lyr.), cf. 951 (lyr.);φρενὸς πνέων τροπαίαν Id.Ag. 219
(lyr.); Ἄρη πνεόντων ib. 376 (lyr.); πνέων χάριν τινί ib. 1206;πῦρ πνειόντων.. ἄστρων S.Ant. 1146
(lyr.);πῦρ π. καὶ φόνον E.IT 288
; : paratrag. in Com.,πνέοντας δόρυ καὶ λόγχας Ar.Ra. 1016
; τρέχει τις Ἀλφειὸν πνέων, of a swift runner, Id.Av. 1121, etc.; and in a rhetorical passage,οἱ πῦρ πνέοντες, οἱ νενικηκότες Λακεδαιμονίους X.HG7.5.12
.2 with neut. Adjs. or Prons., πνέοντες μεγάλα giving themselves airs, E.Andr. 189; τόσονδ' ἔπνευσας ib. 327;κενεὰ πνεύσαις Pi.O.10(11).93
;χαμηλὰ πνέων Id.P.11.30
: abs., ὑπὲρ σακέων πνείοντες breathing over their shields, i. e. unable to repress their rage for war, Hes.Sc. 24;θρασείᾳ πνέων καρδίᾳ Pi.P.10.44
: with nom.,Ἄρης.. μέγας πνέων E.Rh. 323
;πολὺς ἔπνει καὶ λαμπρός D.25.57
;οὗτος.. καικίας ἢ συκοφαντίας πνεῖ Ar.Eq. 437
; ᾧ σὺ μὴ πνεύσῃς ἐνδέξιος on whom thou breathest not favourably, Call.Epigr.10.3. -
3 πνέω
πνέω, (a) wehen, blasen, hauchen, von Wind u. Luft; (b) hauchen, duften, einen Geruch von sich geben; (c) von Menschen u. Tieren: heftig, mit Anstrengung atmen, schnauben, keuchen; (d) Atem holen, atmen, leben; οἱ πνέοντες, die Lebenden; übertr., μένεα πνείοντες, die Mut hauchenden, Mutbeseelten, häufiges Beiwort der Krieger; πῦρ πνεῖν, Feuer schnauben; übertr. ὡς πολὺς παρ' ὑμῖν ἔπνει καὶ λαμπρὸς ἦν, vom gewaltigen Stolz; χαμηλὰ πνέων, niedrigen Sinn haben; κενεὰ πνεύσαις, eitlen Sinn haben; ὑπὲρ σακέων πνείοντες, die über ihre Schilder hinausschnaubenden, die ihre Kriegslust nicht mehr hinter den Schildern bergen können; κότον, Zorn schnauben; (e) aus (b) folgt die allgemeinere Bdtg wonach riechen, einen Beischmack wovon haben, von einer Sache so voll sein, daß man gleichsam danach duftet; πνεῖν χαρίτων, ἐρώτων, voll sein von Anmut, Liebe atmen; mit einem vom günstigen Winde entlehnten Bilde: ᾡ σὺ μὴ πνεύσῃς ἐνδέξιος, wem du nicht günstig bist; auch vom heftigen Ausdruck im Sprechen
См. также в других словарях:
πνέω — ΝΜΑ, και επικ. τ. πνείω Α 1. (για άνεμο) φυσώ (α. «πνέει ισχυρός άνεμος» β. «αὔρη δ ἐκ ποταμοῡ ψυχρὴ πνέει», Ομ. Οδ.) 2. (για το Άγιο Πνεύμα) επιφοιτώ, φωτίζω («πνεῡμα ὅπου θέλει πνεῑ καὶ τὴν φωνὴν αὐτοῡ ἀκούεις», ΚΔ) νεοελλ. 1. φρ. α) «πνέει… … Dictionary of Greek